تاثیرپذیری قرآن از محیط، تاثیری عقلی و منطقی
شبهه: برخی شبهه افکنان معاند در سخنان غیر واقعی خود این چنین بیان داشته اند با توجه به اینکه قرآن در باره محیط عربستان آیات زیادی دارد، به نظر میرسد که قرآن ساخته و پرداخته محیط عربستان است.
پاسخ: از لحاظ عقلی نمیشود کسی برای دعوت گروهی به مسیری، اقدام کند و کاری به محیط آنان نداشته باشد. مثلا معلم برای تدریس شاگردان باید از زبانی استفاده کند که دانش آموزان بفهمند و مثالهایی را بزند که برای دانش آموزان قابل درک باشد و با محیط آنان همخوانی داشته باشد. باید بدانیم که پیامبر اسلام به عنوان یک معلم نیز باید تعلیمات قرآنی را به زبان عرب میگفت و هم سایر پارامترهای محیطی(مثالهای رایج در قوم عرب) را رعایت میکرد. آیا مردمی که به فرموده قرآن: «هر گاه آن را قرآنى عجمى قرار مىداديم حتما مىگفتند: «چرا آياتش روشن نيست؟! قرآن عجمى از پيغمبرى عربى؟»(نحل/103) رعایت نکردن سایر پارامترهای محیطی را بر می تافتند؟ بنابراین اشاره قرآن به محیط عربستان عقلی و منطقی بود و به مواردی بسیاری اشاره داشت که به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد.
1ــ خبر از نیت دشمنان پیامبر، قرآن از نیت بد کافران و منافقان خبر میداد، آنها میدانستند که پیامبر به یک منبع فیضی متصل است، و نمیشود به راحتی آن را شکست داد. خداوند در قرآن نیت دشمنان پیامبر را اینگونه برملا می کند. «و برخى از مردم گويند: به خدا و به روز واپسين ايمان آورديم در حالى كه آنها مؤمن نيستند. مىخواهند خدا و كسانى را كه ايمان آورده اند، فريب دهند، با آنكه جز خودشان را فريب نمىدهند.»(بقره/8و9).
2ـــ اشاره به حوادث موجود و ظهور پیشگویی قرآن: در آیات 2 تا 4 روم از جنگ ایرانیان و رومیان خبر میدهد. سرنوشت این جنگ ها مورد توجه مشرکان و مسلمانان بود. قرآن با پیشگویی خود، علاوه بر تضعیف روحیه مشرکان، جنبه ای از اعجاز خود را به نماش گذاشت.[1]
3ــ خبر از سوالات مسلمانان: بقره/219 در مورد پرسیدن حکم شراب توسط مسلمانان و نیز بقره/215 در مورد سوال مسلمانان از کیفیت انفاق و سوالات دیگر.
حالا باید از شبهه افکن پرسید که آیا مگر میشد قرآن به این موارد توجه نمیکرد و صرفا از بهشت و جهنم میگفت؟
پی نوشت
[1]. ر.ک: تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، 1374ش، ج16، صص360تا364.