علت کلی گویی در قرآن با توجه به آیه 5 شرح
شبهه: آیات قرآن کلی هستند و در همه موارد صادق نیستند. مثلا آیه: «و با هر سختى البته آسانى هست.»(شرح/5) در همه موارد صادق نیست.
نباید انتظار داشته باشیم که همه جزییات در قرآن باشد. زیرا قرآن به مثابه قانون اساسى اسلام مى باشد ودر قانون اساسى همان گونه كه از اسم او پيداست اصول اساسى بيان مى شود نه جزئيات آن.
آیه فوق حاوی یک پیام کلی است که انسان با تحمل سختی ها و مشکلات، به زندگی آسان تر و به شرایط بهتر دست خواهد یافت. غالبا نیز همین است که انسان ها و جوامع، با تحمل سختی ها و مشکلات، به شرایط آسان تری منتقل خواهد شد و مشکلات را از پای در خواهند آورد. زیرا که انسان جز با تلاش و کوشش شرایط خود را تغییر نخواهد داد. «خداوند بر هيچ گروهى آنچه را دارند (از نعمت و رفاه يا بلا و سختى) تغيير نمىدهد تا آنكه آنان آنچه را در خود دارند، تغيير دهند.»(رعد/11)
یک مثال برای تقریب به ذهن: ما انسان ها در محاورات زندگی از ضرب المثلهایی استفاده میکنیم که حاوی پیام های کلی هستند و کسی هم انتظار ندارد که در همه موارد درست از آب در آیند. مثلا میگوییم که «نابرده رنج، گنج میسر نمیشود» این ضرب المثل که با آیه مورد نظر ما همخوانی دارد، در حالت کلی صادق است؛ ولی در بعضی از موارد اینگونه نیست. مثلا کسی که تمام سعی و تلاش خود را بکار میگیرد که در کاری موفق شود، اما وجود مانعی مثل کم دقتی و عوامل دیگری از این دست، او را در دست یابی به هدف خود ناکام میکند. در این حالت هیچ عاقلی ضرب المثل را زیر سوال نمیبرد؛ زیرا ضرب المثل ادعا نکرده که در همه موارد، سعی و تلاش به هدف خواهد رسید. آیه مورد نظر نیز همین است.
پایگاه رهروان ولایت.