ریحانه الزهرا

اگر دو نفر از مال مشترکی که با یکدیگر دارند به معامله بپردازند، بصورتی که در سود و زیان معامله‌ی حاصله سهیم باشند مانند اینکه دو برادر در مال ارثی که در اختیار هردو می باشد به معامله بپردازند، به این نوع شراکت، شراکت عقدی می گویند.
در بعضی از موارد شراکت عقدی باطل می باشد: [1]
الف: شرکت ابدان: اگر دو نفر برای کاری مانند خیاطی قرار بگذارند به طوری دستمزد و کارکرد هر کدام مشترک بین هر دو باشد؛ چه عمل آن دو یکی باشد و چه مختلف باشد. در این صورت عقد شراکت باطل و هرکدام مالک اجرت خودش است نه بیشتر و نه کمتر.
نکته:
اگر دو نفر با یک قرارداد و عقد واحد برای کاری واحد با اجرت معینی استخدام شوند این نوع عقد باطل نیست، مشارکت در اینجا محقق است و مانند شرکت ابدان نیست، بلکه شرکت عقد است؛ یعنی در اجرت شریک‌­اند.

ب: شرکت وجوه: اینکه دونفر مالی ندارند ولی در میان مردم اعتبار و آبرو دارند و به واسطه‌ی همین اعتبار و آبرو هرکدام تجارت می کنند تا سود حاصله از این طریق بین آنها مشترک باشد.

ج: شرکت مفاوضه: عقدی میان چند نفر که هرچه به آنها می رسد یا سود یا ضرر می کنند بین آنها مشترک باشد، بصورتی که اگر سود بردند به همه برسد و اگر ضرر کردند از جیب همه باشد.

پی‌نوشت:
1). آیت الله خامنه‌ای، رساله آموزشی، ج2، درس49، 50. (کدمطلب: 27833)