ریحانه الزهرا

در برخی شبکه‌های مجازی شبهه شده؛ شیعیان زندگی، امام علی و حضرت فاطمه(علیهماالسلام) به عنوان یک الگوی زندگی الهی معرفی می کنند این درحالی است که آن دو اصلا با یکدیگر شوخی نکرده و یک زندگی سرد و بی روح و به دور از شوخی و نشاط داشتند؟

در پاسخ باید گفت: این نوع قضاوت کردن در مورد زندگی شخصی و حریم خانوادگی ائمه(علیهم‌السلام) کاملا نادرست است، خصوصا در مورد امیرالمومنین(علیه‌السلام) که در میان افراد جامعه به شوخ‌طبعی معروف بود، تا آنجا که حضرت را به بهانه شوخ طبعی مورد هجمه قرار می‌دادند[1] لذا بعید است که ایشان در زندگی خصوصی خود از شوخ‌طبعی بهره‌مند نبوده باشند. امّا با توجه به این‌که زندگی خانوادگی افراد، حریم خصوصی آنان است، بنابراین، نباید توقع داشته باشیم که شوخی‌هایی که احیاناً بین آنان ردّ و بدل می‌شد به بیرون از منزل رسوخ کرده و گزارش‌های تاریخی از آن وجود داشته باشد. اما با توجه به اینکه امام علی و حضرت فاطمه(علیهماالسلام) دقیقا روش و آموزه‌های پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بخصوص در بحث نشاط و شوخ طبعی را حتی در حریم خانوادگی به اجرا می‌گذاشتند ما را به این قطعیت می‌رساند که آنان زندگی شاد و پرمهری را داشتند از جمله این آموزه‌ها این است:

1. چون شاد بودن، فطری است. در اسلام نیز به شادی و نشاط اهمیت زیادی داده شده تا آنجا‌که پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و معصومان(علیهم‌السلام) در غالب مواقع لبخند بر چهره داشته و با گشاده‌رویی با مردم برخورد می‌کردند. در روایت آمده است که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) زیاد تبسّم می‌کرد.[2]
2. پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) درباره شوخی می‌فرماید: «خداوند، انسان شوخ طبعی را که در شوخی خود راست‌گو باشد، مؤاخذه نمی‌کند».[3]
3. خود امام علی(علیه‌السلام) تاکید می‌فرماید: «چهره شاداب و خوشرویى؛ مهرآور و نزدیک‌کننده به خدا است و چهره گرفته و بدرویى؛ دشمنی‌آور و دورکننده از خدا است».[4]
4. ائمه(علیهم‌السلام) در زندگی اجتماعی و فارق از حفظ حریم خانوادگی شوخی می کردند و شاد بودند بدون این‌که مرتکب گناهی شوند. چنان‌که در زندگی معصومان(ع) نیز این نوع شوخی ها گزارش شده است؛ مانند این‌که؛ پیرزنى نزد پیامبر اکرم(ص) آمد، و پیامبر فرمود: «هیچ پیرزنى وارد بهشت نمی‌شود»، آن زن شروع به گریه کرد. حضرتش فرمود: «تو آن روز پیر نیستى، خداى متعال فرموده است: “ما آنان را به شیوه‌ای شگفت‌آور آفریده، و آنان را باکره قرار دادیم.[5]
5. علاوه بر مبانی شاد بودن در اسلام حتی لهو (بازى) با همسر مطلوب مطلوب عنوان شده است. پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرماید: «هرگونه لهو (بازى) از مؤمن نابجا است، مگر در … و شوخى کردن با همسر، که اینها درست و بجا است».[6]

در نتیجه: امام علی و حضرت فاطمه(علیهماالسلام) دقیقا روش و آموزه‌های پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به خصوص در بحث نشاط و شوخ طبعی را حتی در حریم خانوادگی به اجرا می‌گذاشتند، اما نباید توقع داشته باشیم که نشاط و شوخی‌هایی که احیاناً  در حریم خانوادگی ائمه معصومان(علیهم‌السلام) ردّ و بدل می‌شد به بیرون از منزل رسوخ کرده و گزارش‌های تاریخی از آن وجود داشته باشد.
_________________________
پی نوشت:
[1]. شریف الرضى، محمد بن حسین، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص 115، خ 84، هجرت، قم، چاپ اول، 1414ق.
[2]. ورام، ابن ابی فراس، مجموعة ورام(تنبیه الخواطر)، ج‏1، ص 112، قم، مکتبة فقیه، چاپ اول.
[3]. جلال الدین سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر، الفتح الکبیر فی ضم الزیادة إلی الجامع الصغیر، محقق: نبهانی، یوسف، ج 1، ص 324، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1423ق.
[4]. ابن شعبه حرانى، حسن بن على‏، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، ص 296، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
[5]. مجموعه ورام(تنبیه الخواطر)، همان، ج ‏1، ص 112.
[6]. مجلسى، محمدتقى بن مقصودعلى‏، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق: موسوى کرمانى، حسین، اشتهاردى، على پناه‏، ج 10، ص 166، قم، مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور، چاپ دوم، 1406ق‏.