ریحانه الزهرا

در احادیث وارده از اهل بیت (ع) به کرات از خواص گلها یاد شده است. رفع استرس و پریشانی ، خلاصی از سرسام، شفای برخی امراض و ایجاد نشاط و شادمانی از این جمله است. حتی در برخی روایات داریم که پیامبر اکرم (ص) گل هدیه می داده اند و منشاء آنها را بهشت معرفی کرده اند.
در باره خواص نشاط آفرین گلها امام رضا (ع) می فرماید : «الطیب نشره و العسل نشره، و الرکوب نشره و النظر الی الخضره نشره. یعنی: بوی خوش، عسل، سوارکاری و نگاه به مناظر سرسبز و خرم، باعث نشاط و شادی می‌شود.» (1)
محققان دریافته اند که رایحه گل نه تنها می تواند باعث تقویت حافظه و آرامش شود، بلکه بر نحوه سوخت و ساز بدن، سیستم دفاعى ، افکار و واکنش هاى آگاهانه اثر می گذارند. امام هشتم(ع) می‌فرماید: شستشو دادن سر با گل ختمی در روز جمعه جزء دستورات پیغمبر اسلام(ص) است، علاوه بر این دارای خواصی است مانند این‌که موها و صورت را زیبا می‌نماید، و از سردرد جلوگیری می‌کند.

امام رضا علیه‏السلام همچنین در باره خواص گل نرگس که باعث تقویت سیستم دفاعی بدن می شود می فرماید :
… گل نرگس ببویید ؛ زیرا از زکام ، ایمنى مى‏بخشد . همچنین است سیاهْ دانه .
و در بیانی دیگر می فرماید: «ولا یؤخِّر شمّ النرجس ، فإنّه یمنع الزکام فی مدّة أیّام الشتاء»، بوییدن گل نرگس را به تأخیر نیندازید؛ زیرا که استشمام آن ، از ابتلا به زکام در ایّام زمستان ، جلوگیرى مى‏کند(2)
امام رضا علیه السلام همچنین درباره عسل که ماده ای طبیعی و حاصل شهد گلهای مختلف است در طب الرضا(ع) می فرماید: هر کس می‌خواهد که در سراسر زمستان زکام نگیرد روزی سه قاشق عسل بخورد. بدان که برای شناخت عسل مفید از مضر نشانه‌هایی است‌، بعضی از عسلها هستند که وقتی بویشان به مشام انسان برسد عطسه می‌زند، بعضی از عسلها سکر آوردند و مزه بسیار تند و سوزنده‌ایی دارند، این نوع عسلها کشنده‌اند. همچنین (کسی که می‌خواهد در زمستان مبتلا به زکام نشود) نرگس و نیز سیاه‌ دانه‌ استشمام کند.
و در جایی دیگر درباره رهایی از جوشهای روی پوست می فرماید: اگر می خواهی بدنت جوش و دانه و غیره نزند هنگام ورود به حمام ابتدا بدنت را با روغن بنفشه چرب کن و هر کس می‌خواهد که نوره بدنش را نسوزاند ، کمی بعد از استعمال‌ نوره آن را بشوید، و اندکی روغن گل سرخ به بدنش بمالد،
یکی از گلهای مفید برای بدن گل ختمی است. محققان دریافته اند که گل ختمی در درمان مشکلات گوارشی از جمله سوزش معده، سوء هاضمه، کولیت زخمی و زخم معده مفید است. همچنین محققان در نظر دارند تا کارآیی ختمی را به عنوان درمان طبیعی برای کنترل قندخون در دیابتی‌ها مورد بررسی قرار دهند.
امام هشتم میفرمایند: شستشو دادن سر را با گل ختمى در روز جمعه جزو دستورات پیغمبر اسلام (ص ) است علاوه بر این داراى خواصى است مانند اینکه موها و صورت را زیبا مى نماید، و از سردرد جلوگیرى مى کند.(3)
بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بی‌هوشی و تقویت حواس باطنی مفید است؛ نوشیدن و بوییدن گلاب سر درد را برطرف می‌کند، به‌خصوص سر دردی که در اثر استنشاق هوای آلوده یا شنیدن سر و صدا باشد.
در روایتی نقل شده که بوی خوش گلاب همواره از محل زندگی امام رضا (ع) پراکنده بود. در همین زمینه از یکی از کنیزان امام رضا (علیه السلام) نقل شده که آن حضرت به عود هندى بخور مى‏کرد و بعد از آن گلاب و مشک به کار مى‏برد.(4) و حسن بن جهم می گوید: حضرت رضا (علیه السّلام) از منزل خارج شد، بوى خوش بخور از آن جناب ساطع بود.(5)

پانوشتها:
1. عیون اخبار الرضا باب 31/ حدیث 126
2. طبّ الإم الرضا علیه‏السلام ، صفحه 38
3. بحار ج 76 ص 87
4. قمى‏، شیخ عباس، منتهى الآمال فی تواریخ النبی و الآل، ج 3، ص،1622
5. قمى‏، شیخ عباس، منتهى الآمال فی تواریخ النبی و الآل، ج 3، ص 518٫