گناه و از دست دادن توفیق عبادت
«وَهْنٌ فى العِبادَةِ» از جمله عقوبتهای گناه، سلب توفیق است. سستی در عبادت و لذّت نبردن از مناجات با پروردگار نتیجه معصیت و جریمه گناه است. لذت گناه، لذت مناجات را از بین میبرد، این دو لذت قابل جمع نیستند. ذائقه انسان نمیتواند مزه گناه و مناجات را همزمان با هم بچشد. ترک گناه لذت عبادت را به دنبال دارد و لذت گناه ترک عبادت را. وقتی لذت عبادت از انسان سلب شد، یا عبادت را ترک میکند و یا عبادتش بیاثر میشود. تنها برای رفع تکلیف انجام میدهد، اثر چندانی در زندگی و اخلاق او ندارد. به او میگویی: چند سال است روزه نگرفتی، قصد کن روز بیست و یکم ماه رمضان امسال را روزه بگیری. میگوید: ما تا به حال ندیدیم آبی از خدا گرم شود! چند سال روزه نگرفتم، امسال هم روی آن چند سال. اگر خدا میخواست بلایی سر ما در بیاورد تا به حال این کار را میکرد. این بیچاره نمیداند در حال عقوبت و پرداخت جریمه است و خودش بیخبر است.
خداوند به موسی بن عمران(ع) فرمود: برو نزد فلانی و به او بگو: خداوند تو را به عقوبتی دچار کرده است! موسی گفت: خدایا به چه عقوبتی گرفتار شده است؟ این که نه بیمار و نه فقیر است. خانه، مرکَب و پول هم دارد. خطاب رسید: موسی! او را به بلای عظیمی گرفتار کردم؛ لذت مناجاتم را از او گرفتم.[1]
لذت بردن از عبادت نعمت بزرگی است و نداشتن آن محرومیتی بسیار بزرگ تر است. این لذت را کسانی خوب درک میکنند، که آن را چشیدهاند. فضل بن شاذان میگوید: شخصی را در عراق دیدم که سر به سجده گذاشته بود و شخصی دیگر بالای سرش نشسته بود و به او میگفت: این قدر سجدهات را طولانی نکن، چشمت آسیب میبیند. بعد از تمام شدن سجدهاش گفت: اگر سجده میخواهد چشم مرا کور کند، باید چشم ابن ابی عمیر را کور کرده باشد؛ چرا که او هر روز بعد از نماز صبح به سجده میرود و تا هزار بار از خدا طلب مغفرت نکند، سر از سجده بر نمیدارد![2]
بعضیها نمازشان به گونهای است که وقتی به سجده میروند، تنها صدای «سُب» از آنها شنیده میشود، «حان ربی الاعلی و بحمده» را در راه میگویند. اینگونه نماز خواندن، عقوبت گناهان اوست. برخیها هم به همین اندازه نماز نمیخوانند و به کلی از خدا دور شدهاند.
پی نوشت
———————————————————————-
[1] . بحارالانوار: 81/ 230، باب 16، حدیث 3؛ مصباح الشریعة: 87 .
[2] . رجال الکشی: 2/ 855؛ بحارالانوار: 83/ 208، باب 44، حدیث 22.
مطالب فوق برگرفته شده از کتاب:
حسنات و سیئات
نوشته استاد حسین انصاریان