ریحانه الزهرا

از نشانه‌های نزدیک شدن قیامت در عصر ظهور
در دو سوره قرآن مجید، از یأجوج و مأجوج سخن به میان آمده است؛ یکی در آیات 92 تا 98 سوره کهف و دیگر در آیه 96 سوره انبیاء. آیات قرآن به روشنی گواهی می‌دهد که این دو نام، متعلق به دو قبیلة وحشی خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشتند. در تورات، در کتاب حزقیل (فصل 38 و 39) و در کتاب رؤیای یوحنا (فصل20) از آن‌ها به گوگ و مأگوگ یاد شده است که معرّب آن یأجوج و مأجوج است. به گفتة صاحب المیزان، از مجموع گفته‌های تورات استفاده می‌شود که مأجوج یا یأجوج و مأجوج، گروه یا گروه‌های بزرگی بودند که در دوردست‌ترین نقطــة شمــال آسیــا زندگی می‌کردند. آنان مردمی جنگجو و غارتگر بودند.(1)
دلیل‌های فراوانی از تاریخ در دست است که در منطقة شمال شرقی زمین، در نواحی مغولستان در زمان‌های گذشته، گویی چشمة جوشانی از انسان وجود داشته است. مردم این منطقه به سرعت زاد و ولد می‌کردند و پس از کثرت و فزونی به سمت شرق، یا جنوب سرازیر می‌شدند و همچون سیل روانی این سرزمین‌ها را زیر پوشش خود قرار می‌دادند، و به تدریج در آن‌جا ساکن می‌گشتند.
به نظر می‌رسد یأجوج و مأجوج از همین قبایل وحشی بوده‌اند که مردم قفقاز، هنگام سفر کورش به آن منطقه، تقاضا کردند از آنان جلوگیری کند. او نیز به کشیدن سدّ معروف ذوالقرنین اقدام کرد.(2)
امّا ارتباط این‌ها با مهدویت از روایاتی به دست می‌آید که آن‌ها را یکی از اشراط الساعة دانسته است.(3) البته برخی دربارة حقیقت وجودی آن‌ها، خواسته‌اند با استفاده از روایات، در انسان بودن آن‌ها تردید کنند!(4)
در روایاتی چند پراکنده شدن یأجوج و مأجوج بر روی زمین، در کنار خروج دجّال و نزول حضرت عیسی (علیه السلام) ذکر شده است؛(5) بنابراین می‌توان این احتمال را مطرح کرد که این رخداد در عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یا در آستانة قیامت، رخ خواهد داد.(6)
ممکن است گفته شود: مقصود از یأجــوج و مأجــوج، افــراد شرور با ویژگی خاص نیست؛ بلکه می‌تواند این حقیقت در هر گروهی باشد که در آخِرُالزّمان مقابل حق می‌ایستند و اقدام به شرارت می‌کنند.
نیز ن.ک: اشراط الساعة، آستانة قیامت.
- - -

1- علامه طباطبایی، المیزان، ج13، ص411.
2- ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج12، ص551 ـ 552.
3- شیخ صدوق، الخصال، ج2، ص431، 446، 449؛ همچنین ر.ک: سیوطی، الدرالمنثور، ج3، ص59، ج4، ص25.
4- ر.ک: محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج12، ص187.
5- پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) : «لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّی تَکُونَ عَشْرُ آیَاتٍ الدَّجَّالُ وَ الدُّخَانُ وَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ دَابَّةُ الْأَرْضِ وَ یَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ وَ ثَلَاثَةُ خُسُوفٍ خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ وَ خَسْفٌ بِالْمَغْرِبِ وَ خَسْفٌ بِجَزِیرَةِ الْعَرَبِ وَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ قَعْرِ عَدَنٍ تَسُوقُ النَّاسَ إِلَی الْمَحْشَر»، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج6، ص303؛ حسن بن ابی الحسن دیلمی، ارشاد القلوب، ج1، ص66.
6- ر.ک: شیخ صدوق، کمال‌الدین و تمام النعمة، ج2، ص399.