ریحانه الزهرا

سوال: آیا خرید جسد مسلمان یا غیرمسلمان برای تشریح در پزشکی اشکال دارد؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: اگر نجات نفس محترمی یا کشف مطالب جدید علم پزشکی که موردنیاز جامعه است، یا دستیابی به اطلاعاتی راجع به بیماریی که زندگی مردم را تهدید می کند، منوط به آن باشد، تشریح جسد میت و وصیت به آن اشکال ندارد، ولی واجب است تا حد امکان از جسد میت مسلمان استفاده نشود. [1]
آیت الله مکارم: چنانچه دسترسی به مرده غیر مسلمان نباشد و تشریح براى فرا گرفتن علم پزشکى جهت حفظ جان مسلمین ضرورت داشته باشد، مانعی ندارد در غیر این صورت جایز نیست. [2]
آیت الله سیستانی: پرداخت پول در مقابل استفاده از جسد غير مسلمان اشكال ندارد ولى استفاده از جسد مسلمان جايز نيست مگر در شرايط خاصى. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: خرید و فروش میت جایز باشد. [4]
آیت الله فاضل: خرید و فروش جسد میت مسلمان برای تشریح حرام است و پولی که از این راه می گیرد نیز حرام می باشد. اگر كسى مرده مسلمانى را تشريح كند معصيت كرده و اگر اعضاى بدنش را جدا نمايد به شرح و ترتيبى كه در بحث ديات ذكر شده، ديه بر او واجب مى شود. اما خرید جسد کافر برای تشریح کردن و تشریح جسد میت کافر برای آموزش مسائل درمانی و پزشکی اشکال ندارد.

اگر حفظ جان مسلمانى بر تشريح متوقف باشد و تشريح كافر ممكن نباشد، تشريح جسد مسلمان جايز است، امّا براى مجرد آموزش و در صورتى كه جان مسلمانى بر آن متوقف نباشد جايز نيست. ـ در مواردى كه حاكم شرع، تشريح بدن مرده اى را لازم بداند، مى تواند حكم به تشريح آن كند و در اين فرض، تشريح جايز است. همچنین اگر اثبات حق متوقف بر نگهدارى و يا تشريح جسد مسلمان باشد و طريق ديگرى نباشد، نگهدارى و تشريح آن اشكال ندارد و بهتر آن است كه از حاكم شرع اجازه گرفته شود. [5]

—————-
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: rmkqx84nzZg.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9510050157.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 564311.
​​​​​[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 36874.
[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502966.