ریحانه الزهرا

 طبق نظر مقام معظم رهبری؛ اگر با پول موجود در حساب، مبلغ بدهی چک سر رسید شده تسویه شود، خمس ندارد.

سوال: آیا به پولی که بابت چک در حساب می باشد و موعد آن رسیده ولی برداشت نشده، خمس تعلق می گیرد؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: اگر با همان پول، بدهی مذکور را تسویه کنید، خمس ندارد. [1]
آیت الله مکارم: در صورتی که وصول چک قبل از سال خمسی بوده است آن مبلغ مشمول خمس نیست مگر اینکه طلبکار آن مبلغ را به شما هبه کرده باشد. [2]
آیت الله سیستانی: هر وقت مبلغ وصول شد جزو محاسبات سال می شود. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: خیر. [4]
آیت الله وحید: بله، خمس دارد. [5]
آیت الله صافی: خمس مبلغ مذکور لازم است. [6]
آیت الله فاضل: اگر مبلغ چک هنوز به حساب شما است و با دادن خمس آن برای پرداخت بدهی چک با مشکل رو برو می شوید خمس ندارد. [7]

—————-
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: owGqiaX9OG8.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9612050101.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتا: 707613.
​​​​​[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 50551.
​​​​​[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید.
[6]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله صافی، شماره: 124865.
[7]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9613772.

- آزمایشات پزشکی بر روی حیوانات برای تایید و عدم تایید یک دارو اشکالی ندارد.

یکی از حقوق های بسیار مهمی که در دین اسلام بدان سفارش شده است حفظ حقوق حیوانات است که نباید به حیوانات ظلم کرد و هرگونه آزار و اذیت حیوانات مذموم شمرده شده است.
در روایتی از امام علی(علیه السلام) سفارش به مسئولیت انسان نسبت به حیوانات شده است. حضرت می فرمایند: «از خدا نسبت به بندگان و شهرهايش پروا كنيد، زيرا داراى مسئوليت هستيد حتى نسبت به زمينها و حيوانات، و خداوند را اطاعت كنيد و از نافرمانى او بپرهيزيد.» [1]
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله) در روایتی هرگونه سیلی زدن به صورت حیوان کرده و آزار و اذیت حیوانات را منع کردند. [2]
با این اوصاف که در دین اسلام به حقوق حیوانات توصیه شده و منع از هرگونه آزار و اذیت می کند، آزمایش هایی که در پزشکی بر روی حیوانات انجام می گیرد تا دارو مورد تایید یا عدم تایید واقع شود چه حکمی دارد؟

پرسش : براى كسب اطّلاعات بيشتر پزشكى در جهت تشخيص امراض و درمان آن، آزمايشهاى طبّى گوناگونى كه گاه خطرناك هم هست را بر روی حیوانات انجام می دهند كه در پايان آنها از بين خواهند رفت، بفرماييد صرف نظر از ضمان، آيا چنين كارى براى پيشرفت كارهاى پزشكى جايز است؟
پاسخ :مانعى ندارد. [3]

سوال: اگر آزمايشات طبى روى حيوانات انجام شود و در پايان، حيوانات از بين بروند، صرف نظر از ضمان، آيا چنين کارى براى پيشرفت پزشکى جايز است؟
جواب:‏ فى نفسه منعى ندارد لکن بايد طورى عمل شود که موجب اذيت و آزار حيوان نشود. [4]

پی‌نوشت:
1).«اتَّقُوا اللَّهَ فِي عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ- [وَ] أَطِيعُوا اللَّهَ وَ لَا تَعْصُوه»، شريف الرضى، محمد بن حسين، نهج البلاغه (للصبحی صالح)، هجرت، قم، چاپ: اول، 1414 ق، ص242.
2). لَاتَضْرِبُوا الدَّوَابَ‏ عَلى‏ وُجُوهِهَا؛ فَإِنَّهَا تُسَبِّحُ بِحَمْدِ اللَّه‏، كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافی (ط - دارالحديث)، دار الحديث، قم، چاپ اول، ق‏1429، ج13، ص266.
3). آیت الله مکارم شیرازی، تحقیقات پزشکی، انجام آزمایشات پزشکی بر روی حیوانات. (کدمطلب:261849)
4). آیت الله خامنه‌ای، استفتائات، آموزش پزشکی.

آیا  بر روی  #جوراب و #کفش  میشود #مسح کرد؟

پاسخ:
?مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است، ولی اگر به واسطۀ سرمای شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند اینها نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد ، مسح کردن بر آنها اشکال ندارد.(حضرت امام و آیات عظام مکارم، گلپایگانی،اراکی، صافی، فاضل، بهجت، نوری)
?مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است، ولی اگر به واسطۀ سرمای شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند اینها نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد تیمم نماید(آیات عظام خویی،تبریزی)
?مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است، ولی اگر به واسطۀ سرمای شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند اینها نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد احتیاط واجب آن است مسح بر جوراب وکفش نموده وتیمم نیز بنماید(آیات عظام سیستانی، وحید )
توضیح المسائل مراجع،ص: 159  م 259
??????????

______

کانال تخصصی صحیفه سجادیه:

تنها کانال تخصصی در سروش ?

? @sahifehsajadieh ?

قصابی، از جمله مشاغلی بحساب می آید که ارتباط مستقیم در سفره و غذای مردم دارد، تامین گوشت و پروتین لازمی که باید از طریق گوشت قرمز باید تامین شود. صنف قصابان است که برای تامین آن زحمت می کشند. در روایات اسلامی شغل قصابی از جمله مشاغلی است که مکروه شمرده شده است. امام صادق از پيغمبر اکرم(علیهماالسلام) نقل می‌کند: پيغمبر فرمودند که من به خاله‌ام غلامي‏را هديه دادم و گفتم: “إِنِّي أَعْطَيْتُ خَالَتِي غُلَاماً وَ نَهَيْتُهَا أَنْ تَجْعَلَهُ قَصَّاباً “، اين غلام را برای کار قصابی نگذار! [1]
البته این نکته را باید متذکر شد که انتخاب شغل قصابی در صورت وجود قصاب در حد نياز جامعه (و چنانچه به اندازه نياز جامعه وجود نداشته باشد به شكل كفائی بر همه واجب می‌شود) كراهت دارد چرا كه ممكن است يك عمر سلاخی كردن در انسان ايجاد قساوت نمايد و يا مثلا شغل كفن فروشی كراهت دارد چرا كه به طور طبيعی همه‌ی افراد علاقه به كسب در آمد بيشتر دارند و اين گرايش ولو به شكل غير مستقيم و ناخودآگاه خواستی غيرصحيح در انسان بوجود می آورد.
یکی از سوالات در مورد صنف قصابان این است که بچه ای که داخل شکم حیوان ذبح شده باشد چه حکمی دارد؟

پرسش : اگر حیوانی را سر ببرند و بچه ای از شکم آن بیرون بیاورند این بچه در چه صورتی حلال است؟
پاسخ : اگر حیوانى را سر ببرند یا شکار کنند و بچه زنده‏ اى از آن بیرون آید، چنانچه آن بچه را مطابق دستور شرع سر ببرند حلال وگرنه حرام است، امّا اگر بچه با شکار کردن یا سر بریدن مادر، در شکم او مرده باشد حلال است به شرط این‏که خلقت بچه کامل شده و مو یا پشم در بدنش روییده باشد. [2]

پی‌نوشت:
1). كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافی (ط - الإسلامية)، دار الكتب الإسلامية، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق، ج5، ص114.
2). آیت الله مکارم شیرازی، احکام شکار کردن، بچه ای که از شکم حیوان بعد از ذبح و شکار بیرون می آید. (کدمطلب:259303)

چند روز گذشته یکی از آشپزهای مشهوری که معمولا در تلویزیون به آموزش آشپزی می پردازد را در یک برنامه تلویزیونی حاضر شده و گفتگویی صمیمانه با او انجام دادند. مجری برنامه سوالی از این آشپزمشهور می پرسد که تا به حال در برنامه‌‌های تلویزیونی شده که از حقه های فیلم سازی یا تبلیغاتی هم استفاده کنی مثلا غذایی که خوشمزه نشده یا کالایی که در برنامه تبلیغ می کنید کیفیت نداشته در عین حال شروع به تبلیغ از کیفیت بالای این کالا کنید؟
در جواب گفت: بله در تبلیغ یک پنیر پیتزایی که اصلا کیفیت نداشت مجبور شدیم برای نشان دادن کش پنیر پیتزا از آدامس استفاده کردیم.

سوال هرگونه خلاف واقع در تبلیغ کالاها چه حکمی دارد؟

پرسش : گفتن دروغ هاى تبلیغاتى براى مصرف کالا، در دو صورت زیر چه حکمى دارد؟ 1ـ دروغ هاى واضحى که همه از دروغ بودن آن آگاهند. 2ـ دروغ هایى که غیر از افراد خبره کسى از آن آگاهى ندارد.
پاسخ : دروغ جایز نیست; مگر این که قرینه اى بر جدّى نبودن، یا معناى مجازى آن وجود داشته باشد. [1]

پی‌نوشت:
1). ایت الله مکارم شیرازی، استفتائات، تلویزیون، حکم دروغ های تبلیغاتی برای مصرف کالا. (کدمطلب:259812)

در صورتی که صاحب تالار در مورد عدم انجام کارهای حرام به صاحب عروسی تذکر دهد ولی از صاحب عروسی تخلف سرزند چیزی به عهده‌ی صاحب تالار نیست و کار کردن در اینگونه مکانها در صورتی که کار حلال و حتی الامکان در مجالس حرام نباشد اشکالی ندارد.

در گذشته معمولا مراسماتی مانند جشن و عروسی در منزل برگزار می‌شد و همسایگان با همت و همکاری یکدیگر مجلس عروسی فرزند یکی از همسایگان را با دراختیار قرار دادن منزلشان با شکوه هرچه تمام تر برگزار می کردند اما امروزه کمترکسی است که مراسم عروسی خود را در منزل برگزار کند و آنچه امروزه بیشتر به چشم می آید برگزاری مراسم در تالارها می باشد. بعضی از افرادی که تالار را اجاره می کنند معمولا شئونات اسلامی را رعایت نکرده و موسیقی لهوی و اختلاط زنان و مردان در اینگونه مراسمات مشاهده می شود. اینکه صاحب مجلس در برگزاری اینگونه مراسمات دچار گناه می شود شکی نیست اما سوال اصلی این است که

اولاآیا صاحب تالار که این محل را به صاحب عروسی اجاره می دهد و با اینگونه مراسم و صحنه هایی روبه رو می شود نیز گناه کرده است؟
ثانیا کسانی که در ان تالار به کار مشغول می باشند چطور، آیا انها هم مرتکب گناه می شوند؟

پاسخ سوال اول:

پرسش : اگر صاحب تالار، آن را برای مجالس عروسی کرایه دهد و چنانچه در آنجا مجلس رقص و ساز برگزار شود این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ : لازم است صاحب تالار به کسانی که تالار را اجاره می کنند سفارش کنند از هر گونه کار خلاف شرع پرهیز کنند. اگر تخلف کردند آنها مسوول هستند و او وظیفه ای ندارد. [1]

پاسخ سوال دوم:

پرسش : دریافت حقوق بابت کار در تالارهای پذیرایی که جشن عروسی برگزار می کنند و از موسیقی لهو و لعب استفاده می کنند و می رقصند چه حکمی دارد؟
پاسخ : در صورتی که کار شما کار حلالی بوده باشد و حتی الامکان در مجالس حرام آنها حضور نداشته باشید کار کردن و حقوق شما اشکالی ندارد. [2]

پی‌نوشت:
1). آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات، احکام اصناف و مشاغل، حکم اجاره تالار برای مجالس عروسی مفسده دار. (کدمطلب:256300)
2). همان، حکم اشتغال در اماکن برگزارکننده مجالس حرام. (کدمطلب:256286)

سوال: آیا برای پرداخت زکات گوسفند می توان هزینه های کارگر، اجازه محل نگهداری و تغذیه را محاسبه و کسر نمود؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: اگر سائمه نباشد (ولو به مدت يک هفته معلوفه باشد)، زکات واجب نيست.  [1]
آیت الله مکارم: اگر براى گوسفند چراگاهى كه كسى نكاشته بخرد يا اجاره كند، يا براى چراندن در آن متحمّل مخارجى شود بايد زكات را بدهد، البتّه هزینه ها از آن کسر می شود. [2]
آیت الله سیستانی: مخارج كم نمى شود ولى اگر گوسفند از علف خريدارى شده مى خورد هر چند بعضى از اوقات چنين باشد زكات ندارد بلكه مورد زكات گوسفندى است كه در چراگاه مى چرد. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: بنابر احتیاط نباید کم کند. [4]
آیت الله وحید: خیر. [5]
آیت الله فاضل: خیر کم نمی شود، لیکن زکات حیوانات و گوسفند در صورتی واجب است که در تمام سال از علف بيابان بچرد، پس اگر تمام سال يا مقدارى از آن را از علف چيده شده، یا علف خریداری شده برای حیوانات تهیه کند در این صورت زکات ندارد، مگر آن در تمام سال در بیابان بچرد و دو سه روز مثلا علف برای تغذیه حیوان خریداری کند که در این صورت زکات دارد. [6] 

—————-
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: 5kHV85IJQx8.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9508040031.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتا: 546431.
​​​​​[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 34731.
​​​​​[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید، شماره سوال: 24883.
[6]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502324.

سوال: آیا امام جماعت می تواند در دو مکان متفاوت نماز را به نیت ادا به جا بیاورد؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده اعاده کند، چنانچه جماعت دوم و اشخاص آن غیر از اول باشد اشکال ندارد. [1]
آیت الله مکارم: جايز است «امام جماعت» كه يك بار نماز خود را با جماعت خوانده آن را با جماعت ديگرى دوباره بخواند، امّا بيش از دوبار اشكال دارد، بنابراين يك امام جماعت مى‏تواند در دو مسجد اقامه جماعت كرده و نماز را دوباره بخواند. [2]
آیت الله سیستانی: شرعیت ندارد. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: بله. [4]
آیت الله وحید: : اگر امام يا مأموم بخواهد نمازى را كه با جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند ، چنانچه احتمال فساد آن نماز را ندهد جايز نيست، مگر اين كه در نماز دوم امام باشد و در مأمومين كسى باشد كه نماز واجب را نخوانده باشد كه در اين صورت اعاده مستحبّ است. [5]
آیت الله فاضل: در صورتی که نمازگزاران نماز دوم غیر از نمازگزاران نماز اول باشد، امام جماعت می تواند یک نماز را در دو جا به عنوان امام جماعت بخواند و بیش از دو جا صحیح نیست، و نماز اول را به نیت نماز واجب خودش می خواند و نماز دوم را به عنوان استحباب بجا بیاورد. [6]

—————-
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: 5kHV85IJQx8.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9508040031.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتا: 546431.
​​​​​[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 34731.
​​​​​[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید، شماره سوال: 24883.
[6]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502324.

سوال: حکم وضو و غسل کسی که به دلیل ریزش مو، ابروی مصنوعی چسبانده است، چیست؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: در فرض سؤال اگر امکان برداشتن آن وجود داشته باشد، واجب است براى غسل و وضو آن را بردارد، ولى اگر بر پوست سركاشته شده باشد و برداشتن آن باعث عسر و حرجى شود كه عادتاً قابل تحمل نيست، غسل و وضوی جبيره‌اي با آن مجزى است. [1]
آیت الله مکارم: در صورتي که ضرورتي براي اين کار نباشد آن را ترک کنند، و چنانچه ضرورتي وجود داشته باشد و امکان جداسازي آن، به هنگام غسل و وضو نباشد، بصورت عادي، وضو يا غسل را انجام مي دهد. [2]
آیت الله سیستانی: غسل و وضو با آن باطل است وگذاشتن آن خلاف احتياط واجب است. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: اگر عدم استفاده از چنین ابرویی حرجی باشد، جایز است و باید بنابر احتیاط علاوه بر وضو یا غسل، تیمم کند و در وضو و غسل و تیمم بر محل وجود مانع هم دست بکشد. [4]
آیت الله وحید: در فرضِ سؤال، این کار حرام است و غسل و وضوء و نماز و روزه را باطل می کند. [5]
آیت الله فاضل: اگر از باب ناچاری و ضرورت نا چار به چسباندن ابروی مصنوعی است اشکال ندارد، اگر در وقت وضو و غسل قابل برداشتن باشد باید آن را بردارد و اگر برداشتن آن ممکن نباشد یا حرجی باشد وضو و غسل را به صورت جبیره ای بجا بیاورد. [6]

—————-
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: OKfB9kU48Vg.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9509160004.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتا: 558747.
​​​​​[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 36182.
​​​​​[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید، شماره سوال: 26379.
[6]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502789.

اگر دو نفر از مال مشترکی که با یکدیگر دارند به معامله بپردازند، بصورتی که در سود و زیان معامله‌ی حاصله سهیم باشند مانند اینکه دو برادر در مال ارثی که در اختیار هردو می باشد به معامله بپردازند، به این نوع شراکت، شراکت عقدی می گویند.
در بعضی از موارد شراکت عقدی باطل می باشد: [1]
الف: شرکت ابدان: اگر دو نفر برای کاری مانند خیاطی قرار بگذارند به طوری دستمزد و کارکرد هر کدام مشترک بین هر دو باشد؛ چه عمل آن دو یکی باشد و چه مختلف باشد. در این صورت عقد شراکت باطل و هرکدام مالک اجرت خودش است نه بیشتر و نه کمتر.
نکته:
اگر دو نفر با یک قرارداد و عقد واحد برای کاری واحد با اجرت معینی استخدام شوند این نوع عقد باطل نیست، مشارکت در اینجا محقق است و مانند شرکت ابدان نیست، بلکه شرکت عقد است؛ یعنی در اجرت شریک‌­اند.

ب: شرکت وجوه: اینکه دونفر مالی ندارند ولی در میان مردم اعتبار و آبرو دارند و به واسطه‌ی همین اعتبار و آبرو هرکدام تجارت می کنند تا سود حاصله از این طریق بین آنها مشترک باشد.

ج: شرکت مفاوضه: عقدی میان چند نفر که هرچه به آنها می رسد یا سود یا ضرر می کنند بین آنها مشترک باشد، بصورتی که اگر سود بردند به همه برسد و اگر ضرر کردند از جیب همه باشد.

پی‌نوشت:
1). آیت الله خامنه‌ای، رساله آموزشی، ج2، درس49، 50. (کدمطلب: 27833)